Het is verplicht om de risico's te vermelden, die de financiële positie van de gemeente kunnen beïnvloeden. In onderstaande inventarisatie van deze risico's wordt daarop uitgebreid ingegaan.
Diverse risico's keren jaarlijks terug, zoals bijvoorbeeld:
- de grondexploitatie (zie hiervoor de afzonderlijke paragraaf "Grondbeleid"). De risico's zijn op basis van de laatste inzichten afgedekt door middel van de reserve risicobuffer grondexploitatie en voorzieningen, maar er blijft een risico bestaan;
- (exploitatie) vastgoed;
- Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo);
- het inkomensdeel van de Wet Werk en Bijstand;
- de parkeeropbrengsten;
- de ontwikkeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds.
Bij de inventarisatie van de risico's zijn 172 (begroting 2019: 173; jaarrekening 2018: 175) risico's geïdentificeerd. In de tabel op de volgende pagina's zijn de 10 voor onze gemeente grootste risico's met een geschat financieel effect van € 150.000 of meer opgenomen. In de kolom I/S wordt aangegeven of het risico structureel (S) of incidenteel (I) van aard is.
Ris.nr. | Proces | Beschrijving risico | Categorie | Oorzaak risico | Gevolgen risico | I/S | Genomen beheersmaatregelen | Bedrag | |
1 | R.R2.8 | Grondexploitatie bedrijventerreinen | Onzekerheid over opbrengsten en kosten als gevolg van lange doorlooptijd. | Financieel risico | 1. De (tijdelijke) opleving in de bouw zorgt voor een opstuwend effect in de kosten voor bouw-en woonrijp maken van bouwgrond. Tevens zorgt de lange looptijd van grondexploitaties voor onzekerheid in afzet. | Negatieve invloed op de opbrengsten en verhoging van kosten. | S | * Extra personele inzet om de verkoopdoelstellingen te realiseren. | 6.450.000 |
2 | R.R2.7 | Grondexploitatie woningbouw-projecten | Onzekerheid over opbrengsten en kosten als gevolg van de lange doorlooptijd en onzekerheid over woningbouw op uitbreidingslocaties. | Financieel risico | 1. De (tijdelijke) druk op de woningmarkt zorgt onder meer voor een stijging van de kosten voor bouw- en woonrijp maken. Tevens is de afzetbaarheid van bouwkavels op lange termijn moeilijk voorspelbaar. | Negatieve invloed op de opbrengsten en verhoging van kosten. | S | Ten aanzien van de prijsontwikkeling wordt met regelmaat de lokale markt onderzocht. De gehanteerde prijzen worden daar goed op afgestemd. Er is een risicobuffer bouwgrondexploitaties. | 1.900.000 |
3 | R.K2.5 | Jeugdwet en Wmo | Financiele risico's door het onvoldoende op orde zijn van de inrichting en implementatie van de bedrijfsvoering naar aanleiding van de extra taken op het gebied van Jeugd, Wmo en Participatie. | Maatschappelijk risico | De implementatie en inrichting van de bedrijfsvoering is grotendeels gereed maar kan nog verder worden geoptimaliseerd, terwijl gelijktijdig de uitvoering aan partners is opgedragen. Ook heeft de Rijksoverheid de beloofde digitale gegevensuitwisseling (en facturering) via de zgn I-WMO en I-Jeugd grotendeels op orde. | Er wordt nog steeds met eigen administraties gewerkt. De financiele risico's ten aanzien van jeugdhulp en Wmo blijven bestaan. Bij het onderdeel Participatie spelen deze risico's in mindere mate omdat daar in 1e instantie alleen de financieringsstroom gewijzigd is. | S | * Nieuwe verwervingssystematiek en andere manier van werken toegang (resultaatgericht). | 1.500.000 |
4 | R.K2.19 | Wmo | Financieel risico door invoering abonnementstarief voor de eigen bijdrage Wmo. Doordat eigen bijdrage niet meer afhankelijk is van inkomen ontstaat mogelijk een hoger beroep op voorzieningen. | Financieel risico | Wijziging landelijke wet- en regelgeving. | Hogere kosten voor de gemeente. | S | In de begroting is rekening gehouden met een stijging van het aantal cliënten. Er vindt frequente monitoring plaats van de ontwikkeling van cliëntenaantallen. Verlaging van het tarief met 10% ten opzichte van landelijk tarief wordt teruggedraaid per 1-1-2020. | 1.500.000 |
5 | R.K2.11 | 3 D breed | Beschikbaar budget is niet toereikend voor de Jeugdhulp en Wmo (inclusief beschermd wonen/maatschappelijke opvang vanaf 2021 of 2022). | Financieel risico | Nieuw verdeelmodel sociaal domein per 2021. Eerste voorlopige cijfers voor beschermd wonen/maatschappelijke opvang laten een tekort zien. | De gemeente heeft een budgettekort. | S | Budget inkoop is taakstellend. Continu contractbeheer. Volgen ontwikkelingen nieuwe verdeelmodel en waar mogelijk invloed uitoefenen. Reserve sociaal domein om schommelingen op te vangen. | 1.250.000 |
6 | R.K2.9 | 3 D breed | Gewenste afname van doorverwijzing van de 1e lijn naar de 2e lijn komt nog onvoldoende tot stand. | Maatschappelijk risico | Onvoldoende afstemming met en tussen aanbieders/hulpverleners en te weinig aanbod 1e lijn. | Hogere kosten voor de gemeente. | S | We blijven het stelsel hierop monitoren via kwartaal- en jaarrapportages jeugdhulp en Wmo. Als gevolg van de nieuwe verwervingssystematiek en toegangsprocedure vindt er een extra 'check' plaats aangaande de toegang tot de tweede lijn. Diverse initiatieven om 1e lijn te versterken (beleid algemene voorzieningen, koersdocument preventie, Weert KAN etc). | 1.000.000 |
7 | R.B3.1 | Passend aanbod (maatschappelijke) accommodaties | Niet passend aanbod aan accommodaties. | Financieel risico | Voor de jaren 2019 en volgende bestaat de mogelijkheid dat uitgaven langer doorlopen. | S | * Clustering van de accommodaties maakt het mogelijk te komen tot voor de toekomst levensvatbare accommodaties. | 1.000.000 | |
8 | R.K5.16 | Privacy | Privacy, datalek: het in verkeerde handen vallen van (privacy) gevoelige informatie/ persoonsgegevens. | Juridisch/ aansprake-lijkheidsrisico | Menselijke fout, hack, niet-versleutelde info versturen, onbeveiligde mail. | Het in verkeerde handen vallen van tot de persoon herleidbare gegevens, bestuurlijke boete (AP). | S | Autorisaties beperken/ gegevens en toegang beveiligen/ bewustheid organisatie Privacy door PT. | 820.000 |
9 | R.K2.17 | Jeugdwet en Wmo | Nieuwe vorm van bekostiging maatwerkvoorzieningen kan financiële gevolgen hebben die niet waren voorzien. | Financieel risico | Het is een nieuwe bekostigingsvorm waarvoor nog geen ervaringscijfers bekend zijn. | Hogere kosten voor de gemeente. | I | * Zorgvuldig onderzoek naar beprijzing profielen, in samenwerking met partners, inclusief prognoses. * Toegangsproces wordt geoptimaliseerd. | 750.000 |
10 | R.K1.11 | Wsw | Financieel resultaat van de Risse is negatief. | Financieel risico | Terugloop Rijksfinanciering, stoppen WSW wetgeving, onvoldoende rendabele werkzaamheden en onvoldoende detacheringsmogelijkheden | Aanvullende financiële middelen vanuit de gemeente. | S | * Inbesteding en inzetten weerstandsvermogen van de Risse. | 600.000 |
16.770.000 |
In de voorgaande tabel zijn de risico's opgenomen, die corresponderen met de nummers in de onderstaande grafiek.
Kans van optreden | Financiële impact | ||
Klasse | Frequentie | Klasse | Financieel gevolg |
1 | ≤ 1 keer per 10 jaren | 1 | € 0- € 10.000 |
2 | 1 keer per 5-10 jaren | 2 | € 10.000 - € 40.000 |
3 | 1 keer per 2-5 jaren | 3 | € 40.000 - € 100.000 |
4 | 1 keer per 1-2 jaren | 4 | € 100.000 - € 200.000 |
5 | ≥ 1 keer per jaar | 5 | meer dan € 200.000 |
Naast de 10 grootste risico's is er sprake van overige risico's die opgeteld een financieel risico vormen van € 3.582.000 (begroting 2019: € 3.857.000; jaarrekening 2018: € 3.500.000). Het totaal benodigde weerstandsvermogen (dit is het totale bedrag aan financiële risico's) bedraagt daarmee: € 20.352.000 (begroting 2019: € 21.727.000; jaarrekening 2018:
€ 20.820.000).